SAĞLIK HİZMETLERİ ALANI
PROGRAMLA İLGİLİ GENEL BİLGİLER
Mesleki ve teknik eğitim alan programları, bireyleri iş hayatına hazırlamak amacıyla
tasarlanmış olup iş gücü piyasası ihtiyaçları ve iş analizi yaklaşımını esas alır. Bu yaklaşımda
meslekler analiz edilerek meslek profili tanımlanır ve meslek elemanının yapması gereken iş / görev
ve işlemler belirlenir. Bir yandan öğretim programı, söz konusu iş ve işlemleri yerine getirebilmek için
sahip olunması gereken bilgi, beceri, tutum ve tavırları kazandırmayı ders ve modüller yoluyla ortaya
koyarken eğitim etkinlikleri bu çerçeveye uygun olarak bireyleri iş hayatına hazırlayacak şekilde
planlanır.
Öğretim programı; eğitsel etkinliklerin hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesini içeren
detaylı bir plandır.
Bu plan;
Sektör beklentilerine cevap veren, ulusal ve uluslararası bilgi, beceri ve yetkinliklere sahip
meslek elemanları yetiştirecek,
Her yeterlik seviyesinde bireye yatay ve dikey geçiş imkânı tanıyacak,
Bireylere, farklılıkları ve özelliklerine uygun seçenekler sunacak şekilde hazırlanır.
PROGRAM HEDEFLERİ
Sağlık hizmetleri alanında verilen eğitim ile ebe yardımcılığı, hemşire yardımcılığı ve sağlık
bakım teknisyenliği dallarının kazandırdığı bilgi becerilerle, sağlık kurum ve kuruluşlarında sağlık
profesyonellerine yardım ederek sağlık hizmeti sunmayı amaçlamaktadır.
Artan nüfus, sosyal, kültürel ve ekonomik koşulların değişmesi karşısında sunulan sağlık
hizmetlerinin çeşitliliğinin artması beklenen hizmetin sunumunda sağlık profesyonelinin iş yükünü
artırmıştır.
Ülkemizde sağlık sektöründe sunulan hizmetlerin gelişmesi, sağlık hizmetlerinden beklentilerin
değişmesi ile sağlık profesyoneli nezaretinde yardımcı olarak çalışan ve ayrıca hastaların günlük
yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği
ile ilgili sağlık hizmetlerine ulaşımda yardımcı olan ve refakat eden sağlık teknisyenlerine ihtiyaç
duyulmuştur.
Sağlık Hizmetleri Alanı Çerçeve Öğretim Programında;
1. Ebe Yardımcılığı,
2. Hemşire Yardımcılığı,
3. Sağlık Bakım Teknisyenliği,
dalları yer almaktadır.
Bu doğrultuda Sağlık Hizmetleri ve alan altında yer alan meslekte ulusal ve uluslararası
düzeyde standartlara uygun örgün öğretim programı hazırlanmıştır.
Bu programda öğrenciye;
Mesleki gelişimi sağlama, hastanın beslenmesini sağlama, bilgisayar ofis programlarını
kullanma, sağlık hizmetlerinde etkili iletişim kurma, insan vücudunun anatomi ve fizyolojisini
tanıma, mesleki hak ve sorumluluklar doğrultusunda çalışma, hastanın tıbbi bakımını
destekleme, hastanın kişisel bakımını yapma, hasta/yaralıya ilk yardım uygulama ile ilgili bilgi,
beceri ve yetkinliklerin kazandırılması hedeflenmektedir.
Ebe yardımcılığı dalında; aseptik tekniklere uygun çalışma, enfeksiyon hastalıklarına karşı
önlem alma, sistem hastalıklarını tanıma, sağlık psikolojisi, doğum öncesi izlem ve doğuma
yardımcı olma, kadın hastalıkları ve aile planlaması hizmetlerinde yardımcı olma, yenidoğan
ve çocuk sağlığını koruma ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinliklerin kazandırılması hedeflenmektedir.
Hemşire yardımcılığı dalında; aseptik tekniklerine uygun çalışma, enfeksiyon hastalıklarına
karşı önlem alma, sistem hastalıklarını tanıma, özel bakım uygulamaları, temel ilaç bilgisi,
sağlık psikolojisi, kadın hastalıkları ve aile planlaması hizmetlerinde yardım etme, yenidoğan
ve çocuk sağlığını koruma ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinliklerin kazandırılması hedeflenmektedir.
Sağlık bakım teknisyenliği dalında; aseptik tekniklerine uygun çalışma, enfeksiyon hastalıklarına
karşı önlem alma,sistem hastalıklarını tanıma, sağlık psikolojisi, yenidoğan ve çocuk sağlığını koruma,
mesleki temel uygulamalar ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinliklerinkazandırılması hedeflenmektedir.
A L A N / D A L D E R S L E Rİ
ALAN ORTAK DERSLERİ
MESLEKİ GELİŞİM
BESLENME
OFİS PROGRAMLARI
SAĞLIK HİZMETLERİNDE İLETİŞİM
ANATOMİ VE FİZYOLOJİ
MESLEKİ HAK VE SORUMLULUKLAR
MESLEK ESASLARI
HASTANIN KİŞİSEL BAKIMI
İLK YARDIM
DAL DERSLERİ
İŞLETMELERDE MESLEKİ EĞİTİM
ASEPTİK UYGULAMALAR
ENFEKSİYON HASTALIKLARI
SİSTEM HASTALIKLARI
ÖZEL BAKIM UYGULAMALARI
TEMEL İLAÇ BİLGİSİ
SAĞLIK PSİKOLOJİSİ
DOĞUM ÖNCESİ İZLEM VE DOĞUM
KADIN HASTALIKLARI VE AİLE
PLANLAMASI
YENİDOĞAN VE ÇOCUK SAĞLIĞI
MESLEKİ TEMEL UYGULAMALAR
PROGRAMIN UYGULANMASINA YÖNELİK AÇIKLAMALAR
Bu çerçeve öğretim programı; her öğrenciye asgari düzeyde ortak bir genel kültür veren,
öğrenciyi yükseköğretim programlarına hazırlayan, iş alanlarına yönelten ve istekleri doğrultusunda
ilerlemelerine, kişisel yeteneklerini geliştirmelerine imkân sağlayan kazanımlara dayalı modüler yapıda geliştirilmiştir.
Çerçeve öğretim programı ile öğrencilerin alan ve dallar ile ilgili temel bilgi ve becerileri
kazanması, yeniliğe ve değişime uyum sağlaması, çevresindeki insanlarla sağlıklı iletişim kurabilmesi,
hedeflerini belirleyip bunlara ulaşmak için girişimlerde bulunabilmesi ve mesleki yeterliklere sahip
bireyler olarak yetiştirilmesi hedeflenmiştir.
Program dört yıl olarak tasarlanmış, 9 ve 10. sınıflarda ortak dersler ile alan ortak dersleri, 11
ve 12. sınıflarda ise ortak dersler ile dallara özel derslerin okutulması planlanmıştır.
Öğrenciler alan eğitimine 10. sınıfta başlar ve bu sınıfın sonunda başarı puanına göre dal seçimi yaparak
11 ve 12. sınıfta dal eğitimine devam eder.
Eğitim öğretim faaliyetleri, çerçeve öğretim programında yer alan kazanımlar ile hedeflenen bilgi ve becerileri
kazandıracak şekilde planlanır ve uygulanır.
Haftalık ders çizelgesinde; ortak dersler, alan ve dal dersleri ile seçmeli dersler yer almaktadır.
Alan ve dal dersleri öğrenme kazanımlarından ve modüllerden oluşmaktadır. Bu derslerdeki
modüllerin süresi belirlenirken yüz yüze öğretim süresinin yanı sıra sınavlar, performans çalışmaları,
projeler, yapılan uygulamalar vb. faaliyetlere ilişkin toplam öğrenme süresi dikkate alınmıştır.
Anadolu meslek programında dal dersleri ile ders saatleri, çerçeve öğretim programında
önerilen süreler de dikkate alınarak zümre öğretmenler kurulu tarafından belirlenir. Dal dersleri ve
süreleri belirlenirken dalın gerektirdiği tüm kazanımlar dikkate alınır.
İşletmelerde mesleki eğitim dersinin içeriği her dal için dalın gerektirdiği bilgi ve becerilerin
tamamını kapsayan, ağırlıklı olarak iş, proje, deney ve hizmetin yapılması ve uygulamasını gerektiren
öğrenme kazanımları dikkate alınarak zümre öğretmenler kurulu tarafından hazırlanır.
Staj; öğrencilerin mesleki bilgi, beceri, tutum ve davranışlarını geliştirmelerini, okulda olmayan
tesis, araç gereci tanıyarak gerçek üretim, hizmet ortamına ve iş hayatına uyumlarını sağlamak
amacıyla yaptırılır. Staj programının içeriği; ilgili sınıf /sınıflara ait kazanımlar esas alınarak temrin, iş,
proje, deney veya hizmetin uygulanmasını sağlayacak şekilde zümre öğretmenler kurulu tarafından
hazırlanır.
Öğrenci başarısı belirlenirken çerçeve öğretim programında yer alan derslerin ve modüllerin
öğrenme kazanımlarını yoklayan ölçme araçları geliştirilir ve değerlendirme yapılır.
PROGRAMDA AMAÇLANAN ÖĞRENME KAZANIMLARI
Alan Ortak Kazanımlar
- Mesleki gelişmesine yararlı olabilecek iyi ilişkiler kurabilme, öğrenmeyi öğrenme, bilgiye
ulaşma, girişimcilik, iş fikirleri üretme ve işe uyum sağlamak amacıyla kendini geliştirir.
- Besin ögelerini, besin gruplarını, sistem hastalıklarında ve özel durumlarda beslenme ilkelerini ayırt eder.
- Kelime işlemci, elektronik tablolama ve sunu hazırlama programlarında doküman hazırlar.
- Etkin iletişim becerisi ile kişiler, toplumsal gruplar, hasta, hasta yakını, engelli bireylerle ve
özel durumlarda iletişim kurar.
- Anatomi ve fizyoloji ile ilgili tıbbi terimleri, insan vücudunun temel yapısını, sistemlerin yapı ve işlevlerini ayırt eder.
- Etik ilkeler doğrultusunda mesleki faaliyetlerini yürütür.
- Fiziksel ortamı hastaya uygun hale getirerek hastanın bakım hizmetlerinin yürütülmesine,
hasta bakımında kullanılan ekipmanların kullanıma hazırlanmasına ve hastanın güvenli olarak
naklinin sağlanmasına yardım eder.
- Hastanın kişisel bakımına ve terminal dönem sonrası işlemlerin yapılmasına yardım eder.
- İlk yardımın temel ilkeleri doğrultusunda temel yaşam desteğini; kanama ve yaralanmalarda,
kırık, çıkık ve burkulmalarda, diğer acil durumlarda ilk yardım uygular.
- Vücut mekaniklerine uygun olarak hasta/yaralıyı taşır.
Ebe Yardımcılığı Dalına Ait Kazanımlar
- Sterilizasyon, dezenfeksiyon ve tıbbi atıkların ayrıştırılmasına yardım eder.
- Enfeksiyon hastalıklarından korunmak için enfeksiyon etkenleri ve bulaşma yollarını ayırt
ederek enfeksiyon kontrol önlemlerini alır.
- Solunum, dolaşım, sindirim, endokrin, sinir, üro-genital sistem, kan, eklem ve duyu organları
hastalıklarını ayırt eder.
- Psikoloji ile ilgili temel kavramları, kişilik özelliklerini açıklar, duyguları kontrol altına alarak afet
ve travmalarda hasta ve yakınlarına psikolojik destek sağlar.
- Kadın ve üreme sağlığı, gebelik ve fetüs fizyolojisini ayırt eder. .
- Doğum öncesi bakım, doğumla ilgili riskli durumlar, doğum ve sonrası bakımda ebeye yardım eder.
- Jinekolojik sorunları ayırt ederek kadın hastalıklarının muayenesinde ve aile planlaması
hizmetlerinin yürütülmesinde ebe/hemşireye yardım eder.
- Yenidoğan ünitesinin hazırlanması, yenidoğanın değerlendirilmesi, yenidoğan ve çocuk
sağlığının korunması ve geliştirilmesinde ebe/hemşireye yardım eder.
Hemşire Yardımcılığı Dalına Ait Kazanımlar
- Sterilizasyon, dezenfeksiyon ve tıbbi atıkların ayrıştırılmasına yardım eder.
- Enfeksiyon hastalıklarından korunmak için enfeksiyon etkenleri ve bulaşma yollarını ayırt
ederek enfeksiyon kontrol önlemlerini alır.
- Solunum, dolaşım, sindirim, endokrin, sinir, üro-genital sistem, kan, eklem ve duyu organları
hastalıklarını ayırt eder.
- Ameliyathane, reanimasyon ve yoğun bakım ünitelerinin hazırlanmasına ve yapılan işlemlerde
sağlık profesyoneline yardım eder.
- EEG ve EKG çekiminde, diyaliz, yanık ve transplantasyon ünitelerinde sağlık profesyoneline
yardım eder.
- Farmakoloji ile ilgili temel kavramları, ilaçların farmasötik şekillerini, veriliş yollarını, sistemlere
etkili ilaçları ve kemoterapötik ilaçları ayırt eder.
- Psikoloji ile ilgili temel kavramları, kişilik özelliklerini açıklar, duyguları kontrol altına alarak afet
ve travmalarda hasta ve yakınlarına psikolojik destek sağlar.
- Jinekolojik sorunları ayırt ederek kadın hastalıklarının muayenesinde ve aile planlaması
hizmetlerinin yürütülmesinde ebe/hemşireye yardım eder.
- Yenidoğan ünitesinin hazırlanması, yenidoğanın değerlendirilmesi, yenidoğan ve çocuk
sağlığının korunması ve geliştirilmesinde ebe/hemşireye yardım eder.
Sağlık Bakım Teknisyenliği Dalına Ait Kazanımlar
- Sterilizasyon, dezenfeksiyon ve tıbbi atıkların ayrıştırılmasına yardım eder.
- Enfeksiyon hastalıklarından korunmak için enfeksiyon etkenleri ve bulaşma yollarını ayırt
ederek enfeksiyon kontrol önlemlerini alır.
- Solunum, dolaşım, sindirim, endokrin, sinir, üro-genital sistem, kan, eklem ve duyu organları
hastalıklarını ayırt eder.
- Psikoloji ile ilgili temel kavramları, kişilik özelliklerini açıklar, duyguları kontrol altına alarak afet
ve travmalarda hasta ve yakınlarına psikolojik destek sağlar.
- Yenidoğan ünitesinin hazırlanması, yenidoğanın değerlendirilmesi, yenidoğan ve çocuk
sağlığının korunması ve geliştirilmesinde ebe/hemşireye yardım eder.
- Klinik laboratuvar çalışmalarında, radyoloji, anestezi ve reanimasyon ünitelerinde yapılan
uygulamalarda, EKG, EEG çekimi, alçı işlemleri, diyaliz uygulamaları ve diş kliniği
çalışmalarında sağlık profesyoneline yardım eder.